سیاه دانه یکی از دانه هایی گیاهی است که در تاریخ و فرهنگ ایرانی دارای جایگاه ویژه ای می باشد و گاها برای آن تقدس هایی نیز در بعضی دوره های تاریخی ایجاد شده که بی شک، به دلیل خواص درمانی فوق العاده این دانه بوده است. اما در حالت کلی سیاه دانه گیاهی گلدار و بومی غرب آسیا می باشد. سیاه دانه در اصل دانه ای گیاهی با طعمی حدودا تلخ می باشد اما به صورت گسترده در انواع خوراکی های سنتی مثل نان، شیرینی، ترشی و غیره مورد استفاده قرار گرفته است. استفاده از این دانه گیاهی در اکثر نقاط ایران انجام می گیرد و به همین دلیل در گویش ها و فرهنگ های مختلف ایرانی نیز نام های مختلفی برای آن وجود دارد که از جمله آنها می توان به کمون هندی، سیاه تخمه، سنوخ سیاه، کمون اسود، سرنیچ سیاه، شونیز و شونوز اشاره کرد. به طور کلی سیاه دانه گیاهی است که از جایگاه ویژه ای در طب سنتی برخوردار است و به همین دلیل ما در این مقاله قصد داریم در مورد فواید سیاه دانه، نحوه مصرف و همچنین تاثیر آن بر بیماری ها و افراد مختلف مطالبی ارائه دهیم.

.

آشنایی با فواید و خواص سیاه دانه

سیاه دانه، یک دانه گیاهی است که مصرف آن علاوه بر طعم و عطر دهی به بعضی از خوراکی ها باعث انتقال برخی از خواص به آنها و در نتیجه بدن می شود. برای مثال در این دانه گیاهی ماده ای موسوم به تیموکینون وجود دارد و به همین دلیل این ماده دارای خواص ضد تشنجی است و باعث کاهش زمان و همچنین تعداد بروز تشنج می شود. یکی دیگر از فواید سیاه دانه تاثیر مثبت بر روی کارکرد دستگاه گوارش است و به کمک این دانه گیاهی می توان این قسمت از بدن را تقویت کرد. همچنین از سیاه دانه برای تسکین و تحکیم دندان ها استفاده می شود. در مورد مهمترین و دیگر خواص سیاه دانه در ادامه متن به صورت کامل تر توضیحاتی ارائه می شود اما در مورد نحوه مصرف سیاه دانه روش های مختلفی وجود دارد که مصرف مستقیم و غیر مستقیم از جمله آنها می باشد. برای مثال یکی از رایج ترین شیوه ها و، نحوه مصرف سیاه دانه، استفاده آن به همراه خوراکی های مختلف مثال نان، شیرینی، ترشی، پنیر و غیره است. با این حال در طب سنتی این دانه به عنوان یک داروی گیاهی نیز شناخته می شود و به همین دلیل می توان از آن دمنوش تهیه کرد و به همراه عسل میل نمود.

.

تاثیر سیاه دانه برای قاعدگی

سیاه دانه به عنوان یک دارو گیاهی مناسب و فوق العاده تاثیرگذار برای عادت ماهیانه خانم ها به شمار می رود. یکی از تاثیرات مثبت سیاه دانه برای قاعدگی، کمک به باز شدگی سریع آن می باشد. دلیل اصلی چنین تاثیری طبع گرم و خشک و همچنین ویتامین ها و مواد مغذی سیاه دانه می باشد. به همین دلیل خانم هایی که قاعدگی نامنظم و یا طولانی دارند می توانند با بهره گیری از خواص سیاه دانه این مشکلات را رفع کنند. همچنین یکی از دیگر تاثیرات سیاه دانه برای قاعدگی، کاهش دردها و گرفتگی های عضلانی ناشی از آن می باشد. البته این دانه گیاهی تاثیری بر کنترل و یا کم نمودن خونریزی های رحمی در این دوران ندارد اما به عنوان یک تنظیم کننده و همچنین کاهش دهنده دردهای پریودی به شمار می رود. البته باید برای استفاده از خواص این دانه و داروی گیاهی اعتدال را به خرج داد، و در صورت امکان با یک پزشک متخصص مشورت نمود.

.

تاثیرات و خواص سیاه دانه برای گوارش

سیاه دانه یک دارو گیاهی مناسب و قوی برای درمان مشکلات گوارشی به شمار می رود. مشکلات گوارشی از بیماری های شایع عصر حاضر به شمار می روند که معمولا به دلیل تغذیه نادرست و یا بیماری های روحی و غیره بروز می کند. برای درمان بیماری های دستگاه گوارش داروهای مختلفی وجود دارند که اکثر آنها شیمیایی بوده و خواسته یا ناخواسته دارای عوارضی هستند. اما با بهره گیری از خواص و تاثیرات مثبت سیاه دانه برای گوارش،  می توان این بیماری ها را درمان کرد. برای مثال می توان با مصرف روزانه چند قطره روغن سیاه دانه به همراه نوشیدنی های گرم، روده و دیگر قسمت های دستگاه گوارش را تقویت و میکروب زدایی کرد. همچنین سیاه دانه برای جلوگیری از نفخ و همچنین دفع گاز از معده مناسب است. برای بهره گیری از خواص و تاثیرات سیاه دانه برای گوارش می توان آن را به صورت جوشانده نیز مصرف کرد. البته بهترین زمان مصرف سیاه دانه برای بهره گیری از تاثیرات آن جهت بهبود کارکرد دستگاه گوارش، مصرف سیاه دانه ناشتا و در صبح زود است.

.

مصرف سیاه دانه برای کودکان و خانم های باردار

سیاه دانه یک دانه گیاهی مفید است که دارای تاثیرات خوبی برای درمان بیماری های مختلف می باشد و می توان از خواص آن برای کودکان نیز استفاده کرد. برای مثال مصرف سیاه دانه برای کودکان و نوزادانی که دارای بیماری صرع و تشنج می باشند بسیار مناسب و تاثیرگذار است، و برای کنترل و کم شدن شدت تشنج و زمان آن مناسب می باشد برای این کار می توان یک سوم قاشق غذاخوری سیاه دانه را با در یک سوم استکان آب جوش دم کرد و سپس این دمنوش را به کودکان و نوزادان داد. یک قاشق چایخوری برای نوزادان و یک قاشق مرباخوری برای کودکان کافی است. 

سیاه دانه همچنین محصولی است که همواره در مورد مصرف آن برای خانم های باردار نظرات ضد و نقیضی به گوش می رسد. در حالت کلی مصرف سیاه دانه در بارداری توصیه نمی شود زیرا این دانه گیاهی دارای طبعی گرم و خشک بوده و به همین دلیل قاعده آور است و در صورت مصرف خودسرانه می تواند باعث سقط جنین شود. البته وجود مقدار کم آن در نان و یا ترشی ها دارای تاثیرات منفی نیست و می توان با اطمینان خاطر آن را مصرف کرد. البته مصرف سیاه دانه در بارداری به میزان کم و به صورت روغن برای استعمال خارجی موردی ندارد و خانم های باردار برای رفع گرفتگی های عضلانی می توانند از روغن آن برای استعمال بیرونی استفاده کنند.